Evariste Galois (1811-1832) - Fab Kis leb, tus tsim ntawm algebra siab dua niaj hnub, tshaj tawm kev hloov pauv kev ywj pheej. Nws raug tua nyob rau hauv duel thaum muaj hnub nyoog 20.
Muaj ntau cov ntsiab lus nthuav dav hauv Galois phau ntawv sau txog tus kheej, uas peb yuav tham txog hauv cov ntawv no.
Yog li, ua ntej koj yog luv luv ntawv ntawm Evariste Galois.
Galois li ntawv
Evarist Galois yug rau lub Kaum Hlis 25, 1811 hauv Fab Kis Tebchaws Bourg-la-Rene. Nws loj hlob thiab tau loj hlob hauv tsev neeg ntawm cov koom pheej koom pheej thiab tus tswv nroog ntawm nroog, Nicolas-Gabriel Galois thiab nws tus poj niam Adelaide-Marie Demant.
Ntxiv rau Evariste, ob tug menyuam ntxiv tau yug hauv tsev neeg Galois.
Thaum yau thiab tub ntxhais hluas
Txog thaum muaj hnub nyoog 12 xyoos, Evariste tau muaj kev kawm paub los ntawm kev ua thawj coj ntawm nws niam, uas yog tus paub txog cov ntaub ntawv keeb kwm.
Tomqab ntawd, tus tub nkag rau hauv Royal College ntawm Louis-le-Grand. Thaum nws muaj 14 xyoos, nws pib kawm lej ua lej.
Galois tau pib kawm ntau yam kev ua haujlwm hauv kev ua lej, suav nrog kev ua haujlwm ntawm Niels Abelard hauv kev daws teebmeem ntawm cov kev ua kom tiav ntawm kev kawm tiav. Nws raus nws tus kheej tob heev hauv kev tshawb fawb tias nws pib ua nws qhov kev tshawb fawb.
Thaum Evariste muaj 17 xyoo, nws tau tshaj tawm nws thawj txoj haujlwm. Txawm li cas los xij, lub sijhawm ntawd, nws cov ntawv sau txog tus kheej tsis ua rau muaj kev txaus siab ntawm cov neeg ua lej.
Qhov no yog qhov loj vim yog qhov tseeb tias nws cov kev daws teebmeem feem ntau dhau theem ntawm kev paub ntawm cov xibfwb. Nws tsis tshua pom cov tswv yim uas pom tseeb rau nws ntawm daim ntawv yam tsis paub tias lawv tsis pom tseeb rau lwm tus neeg.
Kev kawm
Thaum Évariste Galois sim nkag mus rau Ecole Polytechnique, nws tsis tuaj yeem xeem dhau ob zaug. Nws yog tsim nyog sau cia tias nws yog ib qho tseem ceeb heev rau nws kom nkag mus hauv lub koom haum tshwj xeeb no, txij li nws tau ua qhov chaw nkaum rau cov Republicans.
Thawj thawj zaug, tus txiv neej hluas kev txiav txim siab laconic thiab tsis muaj lub qhov ncauj piav qhia ua rau tsis ua tiav ntawm kev xeem. Xyoo tom qab, nws raug tsis kam lees nws mus kawm ntawv rau tib qho laj thawj uas ua rau nws npau taws.
Kev mob siab rau, Evariste cuam ib daim khaub hlab ntawm tus neeg tshuaj xyuas. Tom qab ntawd nws tau xa nws cov haujlwm mus rau tus kws nto moo Fabkis txoj kev paub lus Askiv Cauchy. Nws txaus siab rau txiv leej tub cov kev daws teeb meem, tab sis kev ua haujlwm tsis tau mus rau Paris Academy kev sib tw ntawm kev ua lej, txij li Cauchy ploj.
Xyoo 1829, tus Jesuit luam tawm cov ntawv phem uas raug liam los ntawm Evariste txiv (Nicholas-Gabriel Galois muaj npe nrov rau sau cov ntawv me me). Tsis tuaj yeem tiv thaiv kev txaj muag, Galois Sr. txiav txim siab los xaus nws lub neej.
Hauv tib lub xyoo, Evariste thaum kawg tswj kom dhau los ua tub ntxhais kawm ntawm Cov Tsev Kawm Qib Siab. Txawm li cas los xij, tom qab 1 xyoo ntawm kev kawm, tus txiv leej tub raug ntiab tawm ntawm lub koom haum, vim nws tau koom nrog hauv kev hais lus ntawm nom tswv ntawm kev tshaj tawm txoj cai.
Galois qhov ua tsis tiav tsis nres ntawd. Thaum nws xa kev ua haujlwm nrog nws cov kev tshawb pom rau Fourier los koom nrog kev sib tw rau kev sib tw rau cov nqi zog ntawm Academy of memoirs, nws tuag ob peb hnub tom qab.
Cov ntawv sau ntawm cov tub ntxhais hluas kev paub lej tau ploj mus rau ib qho twg thiab Abel tau los ua tus yeej ntawm kev sib tw.
Tom qab ntawd, Evariste qhia txog nws lub tswv yim nrog Poisson, uas yog ib qho tseem ceeb ntawm tus txiv neej txoj haujlwm. Nws tau hais tias Galois txoj kev xav tsis muaj txoj kev pom tseeb thiab meej.
Evarist txuas ntxiv mus tshaj tawm txoj xov xwm ntawm cov Republicans, rau qhov uas nws tau raug xa ob zaug mus rau hauv tsev loj cuj ib ntus.
Thaum lub sijhawm nws raug kaw zaum kawg, Galois poob qis mob, hauv kev sib txuas nrog uas nws tau pauv mus rau hauv tsev kho mob. Nyob ntawd nws ntsib ib tug ntxhais hu ua Stephanie, uas yog tus ntxhais kws kho mob hu ua Jean-Louis.
Evariste cov kws sau keeb kwm tsis suav tias qhov tsis muaj txiaj ntsig ntawm ntu ntawm Stephanie yog qhov laj thawj tseem ceeb rau txoj kev tuag ntawm cov kws tshawb fawb ci ntsa iab.
Kev ua tau zoo hauv txuj ci
Tau 20 xyoo ntawm nws lub neej thiab tsuas yog 4 xyoo ntawm kev mob siab rau kev ua lej, Galois tswj kev tshawb pom loj, ua tsaug uas nws tau lees paub tias yog ib tus neeg muaj peev xwm tshaj lij ntawm xyoo pua puv 19.
Tus txiv leej tub kawm txog qhov teeb meem ntawm kev tshawb nrhiav cov kev daws teeb meem dav dav rau qhov kev ntsuas tsis txaus ntseeg, nrhiav cov kev mob uas tsim nyog rau cov cag ntawm kev sib npaug kom lees paub qhov hais tawm ntawm cov radicals.
Tib lub sijhawm, txoj hauv kev tshiab los ntawm Evarist pom cov kev daws teeb meem tsim nyog tshwj xeeb.
Tus kws tshawb fawb hluas tau tso cov hauv paus ntawm algebra niaj hnub no, tawm los ntawm cov ntsiab lus tseem ceeb xws li pawg (Galois yog thawj tus siv cov lus no, nquag kawm pawg ua ntu sib nrug) thiab ib daim teb (cov liaj teb zoo heev hu ua Galois teb).
Hmo ua ntej nws tuag, Evarist sau tseg ntau qhov kev tshawb fawb. Feem ntau, nws cov hauj lwm muaj tsawg hauv cov naj npawb thiab tau sau cia tsis tshua muaj neeg tsis muaj peev xwm, uas yog vim li cas Galois lub sijhawm tam sim no tsis tuaj yeem nkag siab qhov ntsiab lus ntawm qhov teeb meem.
Tsuas yog tom qab xyoo caum tom qab kev tuag ntawm tus kws tshawb fawb, nws txoj kev tshawb nrhiav tau nkag siab thiab hais lus los ntawm Joseph Louisville. Raws li qhov tshwm sim, Evariste cov haujlwm tau tso lub hauv paus rau txoj kev coj tshiab - txoj kev xav ntawm kev ua lej algebraic.
Xyoo tom ntej, Galois lub tswv yim tau txais hauv cov chaw, noj cov lej rau qib siab dua.
Kev Tuag
Evariste tau tuag rau hauv ib lub duel uas tau tshwm sim thaum Lub Tsib Hlis 30, 1862 ze ntawm ib qho ntawm Parisian cov chaw nyob.
Nws ntseeg tias qhov ua rau kev tsis sib haum xeeb yog kev sib hlub, tab sis nws kuj tseem yuav yog qhov kev npau taws rau ntawm cov neeg ntawm cov neeg dhau los.
Cov duelists tau sib tua ntawm ib leeg los ntawm qhov kev ncua deb ntawm ob peb meters. Lub mos txwv tsoo lub lej hauv lub plab.
Ob peb teev tom qab, tus neeg raug mob Galois tau pom los ntawm tus neeg saib xyuas nws tau pab nws tau mus rau hauv tsev kho mob.
Tus kws tshawb fawb kev ua yeeb yam txog niaj hnub no tsis tuaj yeem hais nrog qhov tseeb txog qhov tseeb ntawm lub duel, thiab tseem tshawb pom lub npe ntawm tus tua.
Evariste Galois tuag hnub tom qab, Tsib Hlis 31, 1832, thaum muaj hnub nyoog 20 xyoo.